Yapay Zekâda Son Gelişmeler

Yapay Zekâda Son Gelişmeler

Yapay zekâ (AI), son yıllarda medeniyet çapında dönüştürücü bir teknoloji olarak önem kazandı ve hemen her sektörü etkilemeye başladı​. Özellikle 2023 ve 2024 yıllarında yapay zekâ alanında görülmemiş bir ivme yakalandı; bu dönemde yapay zekânın benimsenme hızı da rekor seviyelere ulaştı​. Örneğin, OpenAI şirketinin sohbet robotu ChatGPT, 2023 başında piyasaya sürüldükten sonra sadece iki ay içinde 100 milyon kullanıcıya ulaşarak tarihin en hızlı büyüyen uygulaması oldu​.

Son dönemde yapay zekâ model ve algoritmalarının kapasitesi olağanüstü artış gösterdi. 2023’te araştırmacılar, gelişmiş yapay zekâ sistemlerinin sınırlarını ölçmek için yeni standart testler ile tanıttılar ve sadece bir yıl içinde bu testlerdeki performans puanları birçok model için onlarca puan yükseldi​. Örneğin, bazı zorlu kıyaslamalarda yapay zekâ modellerinin puanları bir yılda %50’den fazla arttı​. Üstelik artık yapay zekâ sistemleri yüksek kalitede görseller ve videolar üretebilir hale geldi; hatta belirli kontrollü görevlerde, “ajan” niteliğindeki bazı yapay zekâ modelleri insanları bile geride bırakmayı başardı​.

Bu tür sıçramalar, derin öğrenme modellerinin ölçeklenmesi ve yenilikçi mimarilerin (örn. büyük dil modelleri, görüntü üretici modeller) gelişimi sayesinde mümkün oldu.

Bununla birlikte, bu gelişmeler büyük bir hesaplama gücü ve veri gereksinimi doğuruyor. Mevcut trendler, yapay zekâ alanındaki ilerlemenin hızını ortaya koyuyor: 2024 itibarıyla en gelişmiş modelleri eğitmek için harcanan işlem gücü neredeyse her beş ayda bir ikiye katlanır oldu.

Donanım tarafında da her yıl maliyetler düşerken enerji verimliliği artıyor ve bu sayede daha fazla kuruluş ileri seviye AI sistemlerine erişebiliyor. Kısacası, teknik anlamda yapay zekâ her zamankinden daha güçlü, verimli ve erişilebilir bir hale geliyor.

İş dünyası ve ekonomide yapay zekâya yönelik ilgi adeta patlama yaptı. Özel sektör, AI’nin sağladığı verimlilik artışını ve rekabet avantajını fark ederek bu alana rekor düzeyde yatırım yapıyor. 2024 yılında dünya genelinde yapay zekâ girişimlerine yapılan özel yatırım tutarı önceki yıla kıyasla önemli ölçüde artış gösterdi; özellikle üreten yapay zekâ (generative AI) alanı küresel olarak 33,9 milyar dolar yatırım alarak 2023’e göre %18,7 büyüme kaydetti​.

Bu dönemde ABD, 109 milyar dolarlık özel AI yatırımı ile başı çekerken, Çin 9,3 milyar dolar ile ABD’nin oldukça gerisinde kaldı​.

Şirketler yalnızca yatırım yapmakla kalmıyor, aynı zamanda yapay zekâyı fiilen iş süreçlerine entegre ediyorlar; yapılan bir küresel ankete göre 2024 itibarıyla şirketlerin %78’i faaliyetlerinde yapay zekâ kullandığını bildirmiştir (2023’te bu oran %55 idi)​

Yapay zekânın günlük hayat ve farklı sektörlerdeki somut etkileri de her geçen gün daha görünür hale geliyor.

Sağlık alanında ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Ağustos 2024 itibarıyla yapay zekâ destekli 950 tıbbi cihaza onay vermiştir. Karşılaştırmak gerekirse 2015’te onaylanan böyle cihaz sayısı sadece 6 idi (2023’te 221’e çıkmıştı)​.

Sürücüsüz araç teknolojileri deneme aşamasını geride bırakıp gerçek hizmet sunumuna geçiyor. Örneğin Waymo, ABD’de haftada 150.000’den fazla otonom araç yolculuğu gerçekleştiriyor​.

Eğitimden finansal hizmetlere, tarımdan eğlenceye kadar pek çok sektörde AI uygulamaları yaygınlaşıyor. Bu dönüşüm, ekonomik büyüme ve rekabetçilik açısından da kritik görülüyor; verimlilik artışı ve yeni ürün/hizmet imkânları sayesinde yapay zekânın küresel ekonomiye milyarlarca dolarlık değer kattığı değerlendiriliyor. Dolayısıyla, yapay zekâ artık sadece bir teknoloji trendi değil, aynı zamanda ekonominin ve toplumun temel yapı taşlarından biri haline gelmeye başlamıştır.